Δεν είχα καιρό για πολλά. Έπρεπε να μιλήσω με τον συμβολαιογράφο, τον επιστάτη, τους αξιωματικούς του επιτελείου και μια δεύτερη φορά με τον αντιβασιλέα, αν και δεν είχαν ακόμη περάσει πολλές ώρες από την πρώτη μας συνάντηση. Στο Κάιρο είχαν φτάσει τα νέα πως όσος αιγυπτιακός στρατός βρισκόταν στη νήσο, είχε τσακιστεί στη θέση Βρύσες από ένα μπουλούκι ντόπιους και καταντροπιάστηκε στον τουρκικό στρατό της νήσου. Ο αρχηγός του Σαχήν πασάς έπρεπε να ανακληθεί αμέσως και στη θέση του να σταλεί ο πιο αξιόμαχος κι έμπιστος πασάς της Αιγύπτου. Ο αντιβασιλέας πρόσθεσε ότι κατείχα μια συμβολική σχεδόν θέση, σαν σύντροφος τού πατέρα του Ιμπραήμ σε πολλές νικηφόρες μάχες, και σαν σύντροφός του αργότερα στην αρρώστια. Δεν ζούσαν πια πολλοί από τα ηρωικά χρόνια. Το αξίωμά μου σαν υπουργού επί του πολέμου με καθιστούσε ακόμη πιο φερέγγυο. Σώπασε μια στιγμή και μετά είπε πως η καταγωγή μου δεν έδειχνε να έχει επηρεάσει καθόλου τη μετέπειτα μουσουλμανική ζωή μου. Τώρα μάλιστα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τα συμφέροντα της αιγυπτιακής πολιτικής, που δεν ταυτίζονταν, όπως άλλωστε γνώριζα, με τα συμφέροντα της Πύλης. Κι ούτε σ’ αυτόν τον πόλεμο θα ταυτίζονταν. Τα γνωστά αισθήματά μου για τον σουλτάνο, που πήγαζαν από το χαμένο αιγυπτιακό έπος, θα εξυπηρετούσαν κάλλιστα και τα συμφέροντα του αντιβασιλέα. Ο οποίος, αν και εξ αίματος συγγενής του Μωχάμετ Άλη, δεν μπορούσε ούτε καν να διανοηθεί ότι θα διεκδικούσε τον θρόνο του Βόσπορου. Ψιχία μόνον, ίσως και πάλι την επικυριαρχία της νήσου, ή ένα αντίστοιχο αντάλλαγμα της αρωγής. Η κατοχή της ελληνικής γλώσσας – θα μπορούσε βέβαια η εξοχότης μου να χειρίζεται ακόμη τη μητρική γλώσσα –, η παιδεία και ο ήπιος χαραχτήρας μου θ’ αποτελούσαν όπλα εξίσου ισχυρά με τον σύγχρονο οπλισμό και τη συμπληρωματική δύναμη τεσσάρων χιλιάδων αντρών, που θα με συνόδευαν.
Άκουγα τα επιχειρήματα του αντιβασιλέα, γνωρίζοντας πως σε τέτοιες περιστάσεις το επιχείρημα συγκροτεί απόφαση. Η επιλογή μου ήταν ένδειξη μεγάλης τιμής, που δεν θα μπορούσε να επιστραφεί στον βασιλικό δωρητή της, χωρίς να θεωρηθεί προσβολή. Χαιρόμουν άλλωστε για τη διάκριση και για τη μνεία του Ιμπραήμ. Προς στιγμήν σκέφτηκα τις σπίθες από τις υπαίθριες φωτιές των καταυλισμών, τη φορητή επίπλωση των σκηνών, τον αναστεναγμό των νυχτερινών αμανέδων, τον σκύλο και το άλογο του στρατοπέδου, την ολοκληρωτική απουσία παιδιών και γυναικών, την αφαίρεση κάθε λογικής από το μυαλό εκτός από την πρωτογενή ανάγκη επιβίωσης την επόμενη ώρα. Επιθύμησα τη ζωή του στρατοπέδου σαν ένα τρόπο της νεότητάς μου· αλλά ο πόλεμος δεν ήταν κατασκήνωση. Και ήξερα πως δεν αγαπούσα τον πόλεμο καθ’ εαυτόν, αν και ήταν επίσης ένας τρόπος της νεότητάς μου.
Έλεγα πως αυτός εδώ έμοιαζε να έχει ξαναγίνει στη ζωή μου. Παράξενο ότι θα επέστρεφα στη γενέτειρά με μιαν επανάληψη, με το αναποδογύρισμα μάλλον του ίδιου σκηνικού, σαν να μην μπορούσα να χαρώ κάποιο διαφορετικό νόστο. Θα γύριζα λοιπόν έτσι. Πρόκειται για παγίδα, συλλογίστηκα, κι ένιωσα να μπαίνω στην πιο μοναχική καμπή της αναζήτησης , μολονότι ετοιμαζόμουν από χρόνια να ξαναγυρίσω στα απαγορευμένα μέρη κι εκεί να τεκμηριώσω τον ενήλικο άντρα – διαφορετικά τι νόημα θα είχε ο μυστικός τοκετός των ίδιων πάντα αναμνήσεων. Η εντελώς ξαφνική και γρήγορη πραγματοποίηση του πόθου μου, κυρίως όμως ο τρόπος που θα συνέβαινε, έλυσαν τα γόνατά μου. Αν ο αντιβασιλέας δεν είχε την πρόνοια να με βάλει να καθίσω, θα είχα σωριαστεί μπροστά του, πάνω στο ανθισμένο χαλί του πατώματος, πιστεύοντας πως ένας ατίθασος κηπουρός έσπειρε στην κόλαση και τον παράδεισο τα ίδια μαλλομέταξα λουλούδια.
Όσην ώρα πίναμε παγωμένο τσάι και προσπαθούσα να κρατώ σταθερά τη γαλλική πορσελάνη, σκεπτόμουνα πως όταν πολεμούσα στη Συρία ήμουνα νέος και φιλόδοξος· έπρεπε να διαγράψω το στίγμα του αιχμαλώτου με την άνοδό μου σε κάποιαν ιεραρχία· και δεν είχα ακόμη οικογένεια, έστω την κάπως συμβατική. Τα αισθήματά μου άνοιγαν τη βεντάλια τους ολόκληρη χωρίς να σταματούν ούτε από τη φρίκη της μάχης. Τώρα, καθώς ο στόλος μας πλησίαζε τη νήσο, σκεπτόμουνα τα πρόσωπα της οθωμανικής μου οικογένειας να στοιχίζονται το ένα πίσω από το άλλο με τη διστακτικότητα βεντάλιας που κλείνει αργά. Θα έλεγα σχεδόν στοχαστικά. Μπαίνοντας στο λιμάνι, το κλειστό της σχήμα ταυτίστηκε με το περίγραμμα του μαχαιριού, που είχα πάντοτε μαζί μου.
Ρέα Γαλανάκη
«Ο βίος του Ισμαήλ Φερίκ Πασά»
Όλα τα αποσπάσματα από το ίδιο βιβλίο, εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου